Το απόλυτο κακό

Υπάρχει ένα κακό σε αυτό τον κόσμο που ξεπερνάει όλα τα υπόλοιπα κατά πολύ. Για μένα, αυτό είναι η ρίζα όλων των δεινών που μαστίζουν τον ανθρώπινο πολιτισμό από την αυγή της ύπαρξης του μέχρι σήμερα. Το κακό αυτό ακούει στο όνομα: Weasel Words.

Εκ πρώτης όψεως, δείχνει κάτι αρκετά αθώο - weasel words είναι η τάση να χρησιμοποιείς τις κατάλληλες λέξεις ώστε, ενώ λες κάτι πολύ γενικό, απροσδιόριστο και συγκεχυμένο, να δημιουργείται η εντύπωση ότι έχει ειπωθεί κάτι συγκεκριμένο και με βαρύτητα. Παράδειγμα: θες να πείσεις την κοπέλα σου να βάψει τα μαλλιά της ξανθά. Δεν της λες "θα σου πήγαινε πιο πολύ το ξανθό", της λες ότι "διάβασα σε ένα περιοδικό πως κάποιοι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι γυναίκες που βάφουν τα μαλλιά τους ξανθά έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στα επαγγελματικά τους".

Πολλοί το κάνουν, και δυστυχώς ελάχιστοι έχουν αναπτύξει άμυνες - σχεδόν κανείς δεν πετάγεται να ρωτήσει "ποιό περιοδικό; ποιοί επιστήμονες; για να δούμε την έρευνα, έγινε σωστά ή υπάρχουν λάθη; τα επιχειρήματα τους μας πείθουν;". Ο ανθρώπινος πολιτισμός πέρασε τρεις χιλιάδες χρόνια κάνοντας αιμοσταγής πολέμους για την γνώση και την μόρφωση, άνθρωποι αφιέρωναν τη ζωή τους στην διασταύρωση μιας πηγής ή στην απόκτηση ενός χειρογράφου, και τώρα που τα πάντα απέχουν μόνο ένα κλικ, βαριόμαστε να ψάξουμε. Είναι μια ύπουλη αρρώστια, που οι πραγματικές της διαστάσεις δεν φαίνονται παρά μόνο όταν είναι πολύ αργά.

Είναι τόσο εύκολο να το αγνοήσει κανείς, τόσο απλό να το θεωρήσει ως "μη σημαντικό", που συνηθίζει να ακούει φράσεις όπως "πολλοί λένε", "οι επιστήμονες υποστηρίζουν", "στην Αμερική βρήκαν ότι" κτλ, δίχως την παραμικρή αμφισβήτιση. Φυσικά, τα κανάλια και οι πολιτικοί έχουν μπει στο νόημα και μας βομβαρδίζουν συνέχεια με τέτοια "μηνύματα", ήδη για την οικονομική κρίση έχουν γραφτεί δοκίμια που ξεκινούν με την φράση "οι κερδοσκόποι θα...", δίχως φυσικά να ονοματίζονται αυτοί οι περιβόητοι κερδοσκόποι, δίχως να δημοσιεύει κανένας σοβαρός επιστήμονας την θέση του για την κατάσταση, δίχως να υπάρχει οποιαδήποτε σοβαρή ακαδημαϊκή υπευθυνότητα. Γιατί; Είμαστε χαζοί εμείς, ενώ τα πρόσωπα των media είναι έξυπνα; Αυτοί μπορούν να διαβάσουν μια οικονομική ανάλυση ενώ εμείς όχι;

Και φυσικά, η οικονομική κρίση είναι το λιγότερο. Σχεδόν σε κάθε χώρα που υπάρχει αμοιβαίο μίσος για μια άλλη χώρα, έχει παιχτεί η εξης σκηνή:

Χώρα Α: Ο μικρός Γιωργάκης μαθαίνει στο σχολείο ότι "οι επιστήμονες λένε ότι ποτέ δεν κατάφερε η χώρα Β να μας κερδίσει στους πολέμους και να μας κατακτήσει γιατί είχαμε πάντα το δίκιο με το μέρος μας"


Χώρα Β: Ο μικρός Γιαννάκης μαθαίνει στο σχολείο ότι "οι επιστήμονες λένε ότι ποτέ δεν κατάφερε η χώρα Α να μας κερδίσει στους πολέμους και να μας κατακτήσει γιατί είχαμε πάντα το δίκιο με το μέρος μας"

Χώρα Γαλλία: Ο Τασούλης και ο Μητσάρας, υπουργοί αμύνης των χωρών Α&Β αντίστοιχα, κάθονται το ίδιο τραπέζι στην πριβέ σάλα του Moulin Rouge, διασκεδάζουν, και σκέφτονται πως θα αυξήσουν τις δαπάνες για την εθνική ασφάλεια

Φυσικά, ο Γιωργάκης και ο Γιαννάκης, σε λίγα χρόνια που θα βάλουν ίντερνετ και θα αρχίσουν να συζητάνε, θα βρίζονται όλη μέρα και θα αποκαλεί ο ένας τον άλλο "ανιστόρητο μαλάκα". Δυστυχώς, και οι δύο θα πιστεύουν ότι έχουν δίκιο, αντί να παραδεχτούν ότι κανείς από τους δύο δεν έχει δίκιο. Και έτσι μπορεί κάλλιστα να ξεκινήσει ένας ακόμα πόλεμος, γιατί το κοινό όλων των πολέμων είναι πως "εμείς ξέρουμε ότι *εμείς* έχουμε δίκιο, οι άλλοι είναι κακοί".

Όλοι ξέρουμε πράγματα που "τα λένε οι επιστήμονες", ή που "μας τα είπανε στο σχολείο". Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Βροντόσαυρο, τον συμπαθητικό εκείνο φυτοφάγο δεινόσαυρο με τα τέσσερα πόδια και το μακρύ λαιμό που όλοι ξέρουμε, γιατί τον κάναμε στο σχολείο και τον έχουμε δει και στα ντοκιμαντέρ. Φυσικά, όταν οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τελικά δεν υπάρχει, και ότι κάποιος ηλίθιος είχε κολλήσει λάθος κεφάλι σε λάθος σκελετό και το είχε παρουσιάσει ως "βροντόσαυρο", δεν μας πήρε τηλέφωνο η δασκάλα μας από το δημοτικό να μας πει "έλα Γιαννάκη, η κυρία Δήμητρα είμαι, θυμάσαι πριν 20 χρόνια που σου έμαθα τον Βροντόσαυρο; Άκυρο."

Οι σύντομες ζωές του κύριου με την αστεία μύτη

Πέρα από το χώρο και τον χρόνο, στο κέντρο ενός μυστικού κήπου στις παρυφές του σύμπαντος, εκεί που οι θεοί βυθίζονται στα παράξενα όνειρα τους, η ύπαρξη μου δεν διαφέρει σε τίποτα από το δάκρυ ενός αστεριού στον πάτο μιας κρυστάλλινης λίμνης. Οι αιώνες με προσπερνούν δίχως να με αγγίζουν, και εγώ μέσα στον λήθαργο μου μπορώ μόνο να ακούσω τη μουσική ενός κόσμου που πασχίζει να μην πάψει να υπάρχει ενώ παρακολουθώ αυτό το θείο δράμα από τον απόκοσμο εξώστη μου - άφθαρτος, ατέρμονος, αμέτοχος.

Μια εικόνα ταράζει τα νερά αυτής της λίμνης - είναι ένα κοριτσάκι. Ένα απλό κοριτσάκι, μόνο ένα από τα τόσα δισεκατομμύρια κοριτσάκια που υπάρχουν σε κάθε έναν από τους τρισεκατομμύρια πλανήτες που είναι κατοικήσιμοι σε κάθε έναν από τους κόσμους, που είναι αμέτρητοι από θεούς και ανθρώπους. Και όμως αυτό το συνηθισμένο κοριτσάκι είναι απόψε για μένα τόσο σημαντικό όσο όλοι οι κόσμοι μαζί. Κουρνιασμένο στο κρεβατάκι του, ελπίζει οτι απόψε κάποιος θα νικήσει το κακό τέρας που κρύβεται μέσα στη ντουλάπα του και δεν την αφήνει να κοιμηθεί τα βράδια. Αποκαμωμένη, κλείνει τα μάτια του κρατόντας στη καρδιά της αυτη τη σκέψη, και αρχίζει να ακροβατεί ανάμεσα στον κόσμο των ονείρων και τον δικό της κόσμο. Ενώ από την μία ένιωθε το φιλί του Μορφέα να ζεσταίνει σιγά σιγά το σώμα της και από την άλλη το φόβο για το τέρας μέσα στην ντουλάπα της να την παγώνει, η φαντασία της ξεδίπλωσε τα φτερά της και την οδήγησε στην χώρα των Άγνωστων Παραμυθιών, μια χώρα γεμάτη με τα πιο παράξενα και αλλοπρόσαλα πλάσματα των οποίων τα ονόματα τα ξέρουν μόνο τα μικρά παιδιά και οι μεγάλοι παραμυθάδες. Ολόκληρο το αγέννητο σύμπαν ήταν αυτη τη στιγμή στις διαταγές αυτης της μικρής κοπελίτσας, κάθως άπειρες απίθανες πιθανότητες περνούσαν με την ταχύτητα του φωτός μπροστά από τα κλειστά μάτια της. Ένα παιδί μπορεί να είναι πάντα ελεύθερο, γιατι μπορεί να φανταστεί οτιδήποτε επιθυμήσει. ομως εκείνη επέλεξε να φανταστεί εμένα.

Η ευχή της ανεβαίνει στους ουρανούς, καθαρή πέρα από κάθε αμφιβολία, και το απέραντο σύμπαν την αγκαλιάζει και την κάνει κομμάτι του. Και ξαφνικά, από σταγόνα νερού στην καρδιά μιας λίμνης δίχως όχθες, γίνομαι μια ακτίνα φωτός, ένα χρυσό βέλος που διασχίζει το σύμπαν με την ταχύτητα της σκέψης, σκορπίζοντας το φως μια παιδικής ευχής. Πλέον δεν ακούω τη μουσική του κόσμου αλλά την βλέπω. την αγγίζω. την γεύομαι, μα πάνω από όλα την ζω. Πλεον είμαι και εγώ ένας κομπάρσος σε αυτό το θείο δράμα. Καθώς μπαίνω στο πετσί του ρόλου, νιώθω χιλιάδες μαχαίρια να γδέρνουν κάθε κομμάτι της νεοσύστατης ύπαρξης μου. Έκπτωτος άγγελος του κόσμου των ιδεών, πρέπει να απαρνηθώ την ελευθερία της φόρμας για χάρη αυτής της μικρής κοπέλας, πρέπει να δεσμευτώ σε μια μορφή που να αναγνωρίζει το παιδικό μυαλό της. Προσπαθώ να καθορίσω την μορφή που θα με τυλίξει ενώ τρακάρω με ταχύτητα χιλιάδων χιλιομέτρων πάνω στον πέτρινο τοίχο που χωρίζει τον κόσμο σας από τις χώρες των θεών και των ονείρων - η τσακισμένη ύπαρξη μου τον διαπερνάει, και πριν προλάβει να ταξιδέψει μια αστραπή μπροστά από τα μάτια μου βρίσκομαι στα πόδια της κοπέλας.

Η ύπαρξη μου έχει πάρει μια καθημερινή ανθρώπινη μορφή. Ένα άνδρας ανάμεσα στα 20 και τα 30, ντυμένος casual, με απλά, μέτρια χαρακτηριστικά και κάπως αστεία μύτη. Θα μπορούσα να είμαι ο μπαμπάς της ή ο μεγάλος αδερφός της. Κοιτάω την Τίνα -έτσι λέγεται η νεαρή δεσποινίς που η φαντασία της με γέννησε- που χαμογελάει μακάρια στον ύπνο της. Δεν θα με δει ποτέ, αλλά ξέρει ότι είμαι εδώ. Το τέρας βρίσκεται μέσα στην ντουλάπα της, και εγώ θα το αντιμετωπίσω, χρειάζομαι όμως λίγο χρόνο να συνηθίσω αυτή την πραγματικότητα. Αν και άχαρη και άχρηστη η μορφή που με τύλιξε, κανένα περιτύλιγμα δεν μπορεί να συγκρατήσει την πραγματική φύση των ιδεών. Με μια σκέψη μου, κάνω τον χρόνο να σταματήσει. Τώρα έχω όσο χρόνο χρειάζομαι για να συνηθίσω την νέα μορφή και για να αντιμετωπίσω το τέρας.

Ανοίγω την μπαλκονόπορτα και βγαίνω έξω. Η πανσέληνος χύνεται σχεδόν μαγικά στον απέραντο ωκεανό. Ανάβω ένα τσιγάρο και αναπολώ τα παλιά. Έχω έρθει πολλές φορές στον κόσμο σας, άλλωτε ως θεός, άλλωτε ως δαίμονας, αλλά πάντα ως μαγεία. Κανείς δεν με θυμάται φυσικά, οι θεοί και οι δαίμονες καλούνται στον κόσμο σας για να ικανοποιήσουν τις δικές σας ανάγκες, και οι δικές σας ανάγκες είναι ανθρώπινες, και κανένας άνθρωπος δεν καταδέχεται να παραδεχτεί την ανθρώπινη φύση του. Ασχέτως, απόψε έχω μια δουλειά να κάνω και το τσιγάρο έχει σχεδόν σβήσει.

Μπαίνω πάλι στο δωμάτιο, κλείνοντας καλά την μπαλκονόπορτα. Σκύβω πάνω από την μικρή Τίνα και της δίνω ένα απαλό φιλί στο μέτωπο. Στέκομαι μπροστά από την ντουλάπα της και ετοιμάζομαι. Δεν το κάνω τόσο συχνά όσο θα έπρεπε αυτό, αλλά είπαμε, είμαι καθαρή μαγεία, η πείρα σε σχέση με την φυσικό ταλέντο είναι αμελητέα όταν μιλάμε για τέτοια μεγέθη. Νιώθω το σκοτάδι που κρύβεται μέσα στην ντουλάπα, το σκοτάδι της κοπέλας που η ίδια έχει κρύψει στην ντουλάπα της γιατί οι παιδικές πλάτες της δεν μπορούσαν να σηκώσουν το βάρος. Χτυπάω τα δάχτυλα μου μια φορά, και τα φύλα της ντουλάπας ανοίγουν διάπλατα. Μέσα δεν υπάρχουν ρούχα ή παιδικά παπουτσάκια, αλλά ένα σκοτεινό αστέρι που στροβιλίζει και καταβροχθίζει τα πάντα. Τα χειλή μου σχεδόν σχηματίζουν ένα χαμόγελο συγκατάβασης - ξέρω ακριβώς τι είναι αυτό που βλέπω. Δίχως δεύτερη σκέψη, βουτάω στα άδυτα της ντουλάπας, και τα φύλα πίσω μου κλέινουν με έναν βαρύ, δυσοίωνο θόρυβο, έναν κρότο που νιώθεις ότι σφραγίζει την μοίρα σου. Χαμογελάω φανερά αυτή τη φορά. Για τον αφυπνισμένο νου οι εφιάλτες δεν μπορούν να αποτέλεσουν πραγματικό κίνδυνο, αλλά οφείλει κανείς να παραδεχτεί ότι είναι τουλάχιστον γραφικοί.

Το ξέρω καλά αυτό το σκοτάδι. Ξέρω ακριβώς περί τίνος πρόκειται. Υπάρχουν τρεις κανόνες που πρέπει κανείς να ακολουθεί όταν μπαίνει σε αυτό το σκοτάδι για να σώσει κάποιον από τους εφιάλτες του - ο πρώτος είναι να μην ξεχνάει ότι είναι εφιάλτης, και πως τίποτα δεν είναι αληθινό. Ο δεύτερος είναι πως πρέπει να προσέχει πόσο βαθιά προχωρά, και να μην βρεθεί παρείσακτος στα άδυτα μιας ανθρώπινης ψυχής, και ο τρίτος είναι να μην αποκαλύπτει ποτέ το πραγματικό του όνομα. Τα πραγματικά ονόματα είναι παράξενη ιστορία - δεν έχουν ήχο. Ο "ήχος" τους είναι ένα κοκτέηλ σκέψεων και συναισθημάτων, ένα θείο απόσταγμα της ίδιας σου της ύπαρξης. Αρκετά όμως για την θεωρία ονείρων, ας ξαναγυρίσουμε στην δουλειά που επείγει.

Βρίσκομαι σε μια κατεστραμένη επαρχιακή πόλη. Τα σπίτια είναι τρομακτικά, παντού υπάρχει μια απαίσια νεκρική οσμή, και οι αραιές σταγόνες βροχής έχουν το χρώμα του αίματος. Σίγουρα για παιδικός εφιάλτης είναι πολύ προχωρημένος, αλλά δεν μου κάνει τόση εντύπωση όση θα μου έκανε παλιότερα. Ψάχνω για τον λόφο με το νεκροταφείο -πάντα υπάρχει το νεκροταφείο, και είναι συνήθως σε λόφο- ενώ σκίζω το αριστερό μου μανίκι. Λίγα λεπτά αργότερα, βρίσκομαι ανάμεσα στους τάφους. Η ομίχλη είναι πυκνή, αλλά διακρίνω μια απόκοσμη σιλουέτα να με πλησιάζει. Τα μάτια της καίνει σαν τις φλόγες της κόλασης, το γρύλισμα της θα έκανε και θηρίο να παγώσει από φόβο. Δένω τα μάτια μου με το σκισμένο μανίκι μου και γονατίζω μπροστά της - ώρα να αντιμετωπίσουμε το τέρας μια και καλή.

"Μην φοβάσαι, δεν βλέπω τίποτα. Κοίτα, έχω δέσει τα μάτια μου"

Σιωπή.

"Καταλαβαίνεις ότι λέω αλήθεια. Δεν είδα ούτε ονόματα, ούτε μπήκα στα σπίτια, ούτε τίποτα. Ξέρω τι έγινε, αλλά δεν θέλω να μάθω περισσότερα από όσα θες να πεις"

Σιωπή.

"Δεν υπάρχει λόγος για λεπτομέρειες. Το έχω κάνει αυτό πιο πολλές φορές από όσες μπορείς να μετρήσεις. Πάντα είναι κάποιος σημαντικός, και πάντα συμβαίνει χωρίς να το αξίζει. Παντα. Όμως έτσι δουλεύει αυτός ο κόσμος. Ξέρω ότι εγωιστικά πονάς για την απώλεια, αλλά μην ξεχνάς ότι έρχομαι από την άλλη πλευρά. Ξέρω ότι αυτοί που αγαπάμε είναι κάπου καλύτερα γιατί τους βλέπω, περπατάω ανάμεσα τους, και ξέρω ότι κάποια στιγμή θα κάνεις και εσύ το ίδιο, και τότε ο χρόνος δεν θα έχει σημασία. Αλλά για την ώρα, σου ζητάω μόνο να μοιραστείς τη χαρά τους, να αγαλιάσεις γνωρίζοντας ότι τίποτα δεν τους βασανίζει πια, και πως μπορεί να μην τους βλέπεις αλλά είναι συνέχεια μαζί σου. Καταλαβαίνεις, σωστά;"

Η σιλουέτα βγήκε από τις ομιχλές και έτρεξε προς το μέρος μου. Με αγκάλιασε σφιχτά και ένιωσα ένα καυτό δάκρυ να κυλάει, ένα δάκρυ τόσο λαμπερό που έδιωξε το σκοτάδι που στοίχειωνε τα όνειρα της. Καθώς η μικρή Τίνα αντιμετωπίζει την δική της απώλεια με νέα δύναμη, το φως διαλύει και την δικιά μου μορφή, καθότι πλέον ολοκλήρωσε τον σκοπό της. Η φόρμα πλέον δεν με δεσμεύει, και ελεύθερη η ψυχή μου κυλάει άερινα ανάμεσα στους κόσμους για να γυρίσει και πάλι στο παράξενο σπίτι της και να γίνει και πάλι μια ιδέα, ένα δάκρυ ενός αστεριού στον πατό μιας κρυστάλλινης λίμνης που περιμένει απλά την επόμενη ευχή, ποιος ξέρει για πόσα χρόνια, και το μόνο που θα έχει ο κόσμος σας για να μαρτυρά την τελευταία σύντομη ζωή μου θα είναι ένα άερινο φιλί στο μέτωπο ενός κοριτσιού και λίγες ανεμοσκορπισμένες στάχτες στο όνομα μιας πανσελήνου.